Những dấu hiệu nhận biết sớm trẻ tự kỷ mà phụ huynh cần lưu ý
Nhận biết sớm các dấu hiệu trẻ tự kỷ là rất quan trọng để có thể can thiệp kịp thời, giúp trẻ phát triển tốt hơn. Trẻ tự kỷ thường có khó khăn trong giao tiếp, tương tác xã hội và hành vi lặp lại. Dưới đây là các dấu hiệu sớm phụ huynh cần lưu ý:
1. Khó khăn trong giao tiếp xã hội
- Giao tiếp bằng mắt kém:
- Trẻ ít hoặc không nhìn vào mắt người khác khi giao tiếp.
- Phản ứng kém với tên gọi:
- Khi được gọi tên, trẻ không phản ứng, không quay đầu lại.
- Không thể hiện cảm xúc qua khuôn mặt:
- Ít cười, không biểu lộ niềm vui hoặc buồn bã.
- Không chia sẻ sự chú ý:
- Không chỉ tay, không quan tâm đến những gì người khác muốn chỉ cho trẻ.
- Không thích chơi với người khác:
- Thích chơi một mình, không quan tâm đến việc tham gia vào trò chơi chung với bạn bè hoặc người thân.
2. Khó khăn trong ngôn ngữ và giao tiếp
- Chậm nói:
- Không nói từ đơn nào khi được 16 tháng.
- Không nói câu 2 từ khi được 24 tháng.
- Mất kỹ năng giao tiếp:
- Đã từng biết nói hoặc phát âm nhưng sau đó mất khả năng này.
- Gặp khó khăn trong việc bắt chước:
- Không bắt chước âm thanh, cử chỉ, hoặc hành động của người khác.
- Không sử dụng cử chỉ giao tiếp:
- Ít hoặc không vẫy tay, chỉ tay, gật đầu hoặc lắc đầu.
3. Hành vi lặp lại hoặc hạn chế
- Hành vi lặp lại:
- Hay lắc lư, vỗ tay, xoay tròn.
- Quan tâm bất thường đến đồ vật:
- Thích nhìn bánh xe quay, xếp đồ vật thành hàng.
- Thói quen cứng nhắc:
- Dễ cáu kỉnh khi thói quen bị thay đổi.
- Cách chơi không giống bình thường:
- Thích chơi một cách đơn điệu, không sáng tạo, như chỉ lắc đồ chơi hoặc lặp lại một hành động nhiều lần.
4. Khả năng giác quan bất thường
- Quá nhạy cảm hoặc phản ứng kém với âm thanh, ánh sáng, hoặc cảm giác:
- Bịt tai khi nghe âm thanh lớn.
- Không phản ứng khi nghe tiếng động lớn hoặc người khác nói.
- Hành vi tự kích thích:
- Thích cọ sát đồ vật vào da, nhìn ánh sáng lấp lánh, ngửi đồ vật.
- Không nhận biết nguy hiểm:
- Không sợ hãi khi gặp các tình huống nguy hiểm, như leo trèo hoặc đi ra đường.
5. Những dấu hiệu khác
- Không bắt chước:
- Không làm theo các động tác đơn giản như vẫy tay, đập tay.
- Không biểu hiện sự gắn kết:
- Không tìm kiếm sự an ủi từ cha mẹ khi buồn bã.
- Không tò mò hoặc khám phá môi trường xung quanh.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám?
Phụ huynh nên đưa trẻ đi khám sớm nếu:
- Trẻ có các dấu hiệu trên kéo dài hoặc có vẻ nghiêm trọng.
- Trẻ chậm đạt các mốc phát triển, chẳng hạn như không biết ngồi, bò, hoặc đi đúng thời điểm.
- Trẻ mất đi các kỹ năng mà trước đây đã có.
Các chuyên gia cần tham vấn:
- Bác sĩ nhi khoa.
- Nhà tâm lý học lâm sàng.
- Chuyên gia trị liệu ngôn ngữ.
- Nhà trị liệu hành vi.
Việc chẩn đoán và can thiệp sớm có thể cải thiện đáng kể khả năng giao tiếp, tương tác xã hội, và chất lượng cuộc sống của trẻ.
Xem chỉ đường
